วิธีที่ 3 การมองที่จุดศูนย์กลางของภาพ (Central Fixation)
เมื่อสายตาเรามองที่จุดที่ชัดที่สุดเมื่อเรามอง เราเรียกจุดศูนย์กลางของภาพ (Central Fixation) เมื่อเราสนใจมองจุด ๆ หนึ่ง จุดนั้นจะเป็นจุดที่ชัดที่สุด ส่วนอื่น ๆ ที่เป็นภาพที่ตาเรามองเห็น (Peripheral field) แม้เราจะมองเห็น แต่จะเห็นได้ไม่คมชัดเท่าที่จุดศูนย์กลางของภาพ นี่เป็นกลไกของร่างกาย ซึ่งโดยปกติแล้วคนส่วนใหญ่และแม้แต่ตัวเราเองมักไม่สังเกต
ดังนั้น ผู้ที่มีปัญญามองไม่ชัดที่มีปัญหามาจากสายตาสั้นหรือยาว จึงมีสาเหตุมาจากไม่สามารถโฟกัสที่จุดศูนย์กลางของภาพได้ การที่จะทำให้จุดศูนย์กลางของภาพกลับมาคมชัดได้นั้น Dr. Bates กล่าวว่ามาจากการที่จิตของเราไม่ตอบสนองกับการมอง ซึ่งก็ไม่ยากที่จะแก้ไขได้
วิธีแก้ไขการมองเห็นจุดศูนย์กลางของภาพในชัดเจนนั้น เพียงแต่ต้องให้สายตาของเรามุ่งไปยังจุดที่เราสนใจเพียงจุดเดียว (ย้อนกลับไปดูวิธีที่ 2 Shifting หากลืมไปแล้ว) และอย่าใส่ใจกับภาพที่เรามองเห็นที่อยู่รอบสายตาของเรา เมื่อเรามองเห็นแต่ละจุดเล็กบนภาพหรือตัวหนังสือได้แล้ว สายตาของเราก็จะกวาดภาพหรือตัวหนังสือให้ทั่วจนเห็นทั้งหมด วิธีการเช่นนี้จะทำให้เราสามารถมองเห็นได้ชัดทุกส่วนของภาพหรือตัวหนังสือ ซึ่งก็เป็นวิธีที่ตาของเราทำงานอยู่แล้วตามที่อธิบายไว้ในวิธีที่ 2
โดยทั่วไป ดวงตาที่ปกติของคนที่สายตาปกติจะไม่มีความเครียด มีหลายกรณีมากที่ผู้ที่มีปัญหาสายตารักษาอาการได้อย่างง่ายดายโดยไม่ต้องใช้ความพยายามมาก เราไม่สามารถพักสายตาได้หากเรายังบังคับให้ตาของเราทำงานหนัก ให้เครียด หรือไม่ให้พักเพื่อผ่อนคลายทั้งดวงตาและจิตใจ
สำหรับคนที่มีปัญหาสายตานั้น การตั้งอกตั้งใจเพ่งจุดใดจุดหนึ่งบนภาพหรือตัวหนังสือให้ชัดนั้น จะทำให้สายตาเริ่มพร่ามัวมากยิ่งขึ้น คุณอ่านทดลองได้โดยพยายามเพ่งตัวหนังสือขนาดใหญ่สีดำบนพื้นสีขาวที่ไกลออกไป (ถอดแว่นสายตาออก) ถ้าคุณเป็นคนสายตาสั้น แน่นอนว่าคุณจะมองไม่ชัด และถ้าคุณพยายามที่จะเพ่งสายตาเพื่อให้เห็นภาพชัดขึ้น คุณจะสังเกตว่าตัวหนังสือสีดำจะเริ่มจะมีสีอ่อนในขณะที่พื้นสีขาวก็จะขาวน้อยลง จึงเกิดการตัดกันของตัวหนังสือกับพื้นสีขาวลดลง ทำให้คุณมองเห็นตัวหนังสือพร่ามัวมากยิ่งขึ้น
Central Fixation เป็นภาพลวงตา ทุกส่วนของตัวอักษรขนาดเล็กและขนาดใหญ่จะพิมพ์ด้วยความเข้มเท่ากัน เราไม่รู้สึกถึงภาพลวงตา ซึ่งความจริงเป็นเพียงจินตนาการ เมื่อเราเห็นส่วนหนึ่งส่วนใดของตัวหนังสือหรือวัตถุต่าง ๆ เราจะคิดว่าเห็นได้ชัดเจนที่สุด ซึ่งจะถูกต้องมากกว่าถ้าบอกว่าเราจินตนาการได้ดีที่สุด เราสามารถจินตนาการอะไรก็ได้ และยิ่งง่ายกว่าที่พยายามมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ด้วยตาด้วยซ้ำไป
การใช้ขนนกช่วยการทำ Central Fixation
เพื่อให้การฝึก Central Fixation ง่ายยิ่งขึ้น โดยสายตาของเราไม่กระโดดไปมาโดยไม่มีทิศทาง เราอาจใช้ขนนกช่วยด้วยก็ได้ดังแสดงไว้ในภาพที่ 4 ที่จริงแล้ว ขนนกนี้ไม่มีความจำเป็นต้องใช้ของจริง เราสามารถจินตนาการได้ว่าเรามีขนนกติดไว้ที่ปลายจมูกซึ่งมีความยาวสัก 8-10 นิ้วก็ได้ เมื่อเราฝึกสายตาให้มองไปที่ระดับสายตา ขนนกอยู่ระหว่างดวงตาทั้งสอง อย่ามองในลักษณะก้มหรือเหลือบตาลง ปลายขนนกก็จะชี้ไปที่จุดศูนย์กลางของภาพ เราก็จะมองที่จุด (มองที่ขอบของสิ่งต่าง ๆ) นั้น เมื่อเราต้องการเปลี่ยนจุดสนใจไปยังอีกจุดหนึ่ง เราก็จะหันหน้าไปที่จุดนั้น ขนนกจินตนาการของเราก็จะชี้ไปที่จุดสนใจใหม่ แล้วก็จะทำเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ หากเราต้องการฝึกมองที่จุดศูนย์กลางของภาพที่ไกลออกไป เราก็จะจินตนาการว่าขนนกนี้ยาวออกไปอีก และปลายขนนกกำลังชี้ที่จุดที่เรามองอยู่ (ขอบของวัตถุ) และเราก็จะปฏิบัติเช่นเดียวกับการฝึกที่กล่าวไว้ข้างต้น
การฝึกนี้ความจริงไม่ได้ฝึกเฉพาะ Central Fixation เท่านั้น จะจะฝึก Shifting ไปในเวลาเดียวกันด้วย เมื่อฝึกบ่อย ๆ แล้ว การปฏิบัติก็จะกลายเป็นเรื่องปกติจนเราไม่ต้องฝึกอีกต่อไป แต่กลายเป็นวิธีที่เราทำเป็นปกติ ในภาพที่ 5 แสดงการฝึกหลากหลายรูปแบบที่ใช้ได้ ส่วนในภาพที่ 6 นั้นเป็นตัวอย่างการทำ Central Fixation ที่ถูกต้อง
การจินตนาการโดยใช้ขนนกช่วยนี้ สำหรับหลาย ๆ ท่านอ่านแล้วอาจคิดว่าค่อนข้างเสียเวลา ความจริงถ้าท่านไม่มีปัญหาในเรื่องการกำหนดจุดศูนย์กลางของภาพเมื่อฝีกก็ไม่จำเป็นต้องจินตนาการขนนกนี้ แต่เชื่อเถอะครับว่า ยังมีคนอีกกลุ่มหนึ่งที่ทำไม่ได้ ผู้ที่เป็นลูกศิษย์หลายต่อหลายคนของ Dr. Bates จึงได้ออกอุบายนี้มาใช้ให้คนเหล่านี้ฝึกสายตาได้
อ่านต่อ การรักษาสายตาโดยวิธีธรรมชาติบำบัด
ตอนที่ 8 วิธีที่ 3 การมองที่จุดศูนย์กลางของภาพ (Central Fixation)
Comments